Đồng thời chúng cũng là tiêu chuẩn xác định được kỳ vọng của người tiêu dùng dành cho sản phẩm của mình. Trong những quyển sổ này của David, tôi thích nhất một quyển ghi lại những câu cách ngôn sâu sắc của Warren, vì chúng khiến bạn phải suy nghĩ và chiêm nghiệm. Sự bất ổn trên thực tế chính là bạn của người mua dựa trên giá trị dài hạn.
Nhiều người mất nhiều thời gian đổ công sức vào những công ty có cơ cấu kinh tế yếu kém, đồng nghĩa với tiềm năng làm ra tiền cũng thấp. Điên rồ là khi bạn mất hết toàn bộ số tiền mà bạn đã vay của ngân hàng. Nếu bạn mua vào dựa trên tiên đoán đầu cơ và vẫn cứ nắm giữ khi giá rớt, bạn cứ nhìn vào gương là thấy ngay hình ảnh của một kẻ ngu ngốc.
Thử tưởng tượng làm thế nào kiếm được hàng tỉ đồng từ thị trường chứng khoán mà lại không có ý kiến về thị trường chứng khoán hay lãi suất. Khi bạn bắt đầu nghĩ về dài hạn, bạn sẽ nghĩ đến chất lượng và bản chất kinh tế dài hạn của công ty. Thử tưởng tượng bạn có một chiếc xe hơi, và đây là chiếc xe hơi sẽ theo bạn suốt cả đời.
Nhưng khi giá giảm thì là lúc nên nhấc điện thoại gọi cho người giao dịch của bạn. Điều này có nghĩa là đúng về mặt dài hạn, thị trường chứng khoán thường không hiệu quả. Gia đình Hearst làm ra tiền trong ngành xuất bản, gia đình Walton dựa trên ngành bán lẻ, gia đình Wrigley là kẹo cao su, gia đình Mars là ngành sản xuất kẹo, gia đình Gates là phần mềm, và gia đình Coors hay Busch là ngành bia.
Các nhân viên môi giới có hàng trăm cách để làm việc này; họ khiến bạn phải mua phải bán dựa trên những thông tin về lãi suất, dựa trên báo cáo tình hình kinh doanh trong quý tăng hay giảm, và dựa trên bất cứ lời khuyên nào của các nhà phân tích mà họ kiếm được. Warren, một người luôn suy nghĩ lý trí, cho rằng việc tăng thêm một vài tuổi thọ nhờ chuyển sang một chế độ ăn khỏe mạnh hơn thật không đáng với việc giảm đi thỏa mãn khi phải bớt ăn các món yêu thích này. Họ áp dụng một chiến thuật gọi là đầu tư quán tính, theo đó họ phải mua cổ phiếu khi nó tăng giá nhanh chóng và bán khi nó giảm giá nhanh chóng.
Graham triển khai khái niệm đầu tư giá trị và giảng dạy về nó trong một khóa học tại đại học Columbia, New York. Còn nếu bạn không thích làm lãnh đạo, bạn vẫn có thể làm người đi sau. Nếu ông không hiểu rõ thứ gì, ông sẽ không đầu tư vào nó.
Bạn không nhất thiết phải đánh bóng trong mọi trường hợp - bạn có thể đợi đến lúc tốt nhất. Khi thị trường giá giảm thì các nhà đầu tư khác hoảng sợ vì không ai muốn mua cổ phiếu nữa. Giá cổ phiếu thể hiện sự đam mê kiểu bài bạc thay vì niềm tin vào giá trị tiềm ẩn của các công ty.
Warren không ngại chuyện phải nằm tắm nắng trên một hoang đảo miễn là ông giàu lên. Khi chúng bị định giá thấp, hãy mua vào, khi chúng bị định giá quá cao, hãy tránh xa. Gia tăng doanh thu sẽ khiến cổ đông và Wall Street vỗ tay hoan nghênh nhiệt liệt, giúp bạn đẩy giá cổ phiếu lên cao, đồng nghĩa với việc bạn sẽ được nhận tiền thưởng hàng triệu đôla, lại còn được mời ăn trưa với chủ tịch hội đồng quản trị.
Sự sầu thảm khiến người ta cần được chia sẻ, thậm chí đến mức ngu ngốc. Warren kiếm tiền từ những người chơi cá cược kiểu này khi họ kéo nhau cùng bán cổ phiếu của một doanh nghiệp và đẩy giá xuống đến mức tính ra thấp hơn so với giá trị dài hạn của doanh nghiệp này. Tiềm năng ngắn hạn không tốt có thể làm giá cổ phiếu rớt xuống thê thảm - bất kể tiềm nằng dài hạn của doanh nghiệp như thế nào.
Nếu bạn không làm chủ được bản thân mình trong công việc, ít nhất bạn cũng nên cố gắng làm chủ bản thân trong cuộc sống. Warren luôn nghĩ rằng thật kỳ lạ khi những doanh nhân cực kỳ thành đạt và thông minh, những người đã có bề dày kiếm những khoản tiền lớn, lại đi nghe theo lời khuyên đầu tư từ những người môi giới quá nghèo đến mức không thể làm theo lời khuyên của chính họ. Vì vậy quan trọng là phải hiểu rõ bản chất kinh tế của công ty bạn đang đầu tư.