Người tư duy mũ xanh xem xét quá trình tư duy đang diễn ra. Khả năng trực giác nên được áp dụng giống như cách một người khi cần thiết thì tìm đến một người cố vấn. Liệu chúng ta có thể ứng dụng sáng tạo để làm gì được thêm nữa đây?
Chúng ta hãy sử dụng chiếc mũ trắng để xem xem có thể đưa ra điều gì? Nếu chúng ta đã có những sự bảo đảm tương tự trong những năm trước, chi phí chúng ta đã tốn là bao nhiêu? Cách áp dụng này cũng giống như cách truyền thống để viết những bài luận trong trường học. Nếu tăng giờ làm, những công nhân hiện đang làm việc cho nhà máy sẽ có cơ hội làm thêm nhiều.
Vài tháng sau đó, bà hiệu trưởng của trường Clayfield ở Brisbane đã nói với tôi rằng ở trường bà, phương pháp tư duy 6C đã được dạy cho những trẻ bốn tuổi. Phương thức tư duy dựa trên những tranh luận sẽ phát huy hiệu quả nếu có một người cầm trịch vững vàng. Tuy nhiên chúng ta phải tìm ra những cách để chắt lọc sự thật đó.
Tư duy mới lạ là khuôn mẫu chuyển đổi trong một hệ thống khuôn mẫu không đối xứng. Chiếc mũ đỏ có thể được sử dụng liền sau chiếc mũ xanh đa trời nếu sự việc chúng ta xem xét thiên về tình cảm. Tôi cũng muốn nói rõ rằng chương trình mũ xanh tư duy có thể bao gồm nhiều khía cạnh khác của tư duy hơn là sáu chiếc mũ.
Và chiếc mũ trắng nên được sử dụng liên tục để kiểm tra thông tin tại những thời điểm khác nhau. Nhưng theo bản đồ tư duy mà tôi đang dẫn các bạn đi từng bước, chúng ta cần tư duy theo cách ngược lại: chúng ta hãy có một tấm bản đồ trước, sau đó hãy xác định đường đi. Nếu trong quỹ thời gian sử dụng chiếc mũ trắng, mọi người đưa ra được những số liệu chứng tỏ được việc tăng tiền phạt, về lâu dài cũng như trước mắt, góp phần giảm tội phạm, thì những số liệu đó có giá trị hơn nhiều so với việc chúng ta chỉ tư duy logic rằng những kẻ phạm tội sẽ giảm.
Chúng ta hãy ghi lại ở điểm này chúng ta có những quan điểm mâu thuẫn nhau. Tất cả các quyết định được đưa ra đều dựa trên nền tảng giá trị. Phương thức tư duy Sáu chiếc mũ khác hẳn với quá trình tư duy tranh luận truyền thống.
Với chiếc mũ đỏ, mọi người sẽ dựa vào cảm giác, trực giác và cảm xúc để xem xét tình huống. Tuy nhiên thực tế lại có những sự việc vừa thuộc nhóm này, vừa thuộc nhóm khác, hoặc không thuộc nhóm nào cả. Mọi người không tranh cãi về quan điểm của người vừa nêu mà tìm cách cung cấp một cách tối đa dữ liệu có liên quan, phù hợp.
Tôi đặt tên cho lối suy nghĩ chiếc mũ vàng là chiếc mũ của những suy nghĩ tích cực bởi vì bất kỳ một kế hoạch hoặc một hành động nào của chúng ta cũng là những suy nghĩ thích cực nhìn vào tương lai. Sáu chiếc "mũ tư duy" mang sáu sắc màu: trắng, đỏ, đen, vàng, xanh lá cây và xanh da trời. Sau khi lắng nghe ý kiến mọi người, ông nói: "Các bạn rất có lý khi đội chiếc mũ đen.
Nếu ta chọn từ "màu trắng" như là một phần quan trọng để xác định một con thiên nga, thì lúc đó con thiên nga đen được xem như một loài khác. Mỳ ống là một thực phẩm tuyệt vời nhưng nếu ngày nào bạn cũng ăn mỳ ống suốt cả 3 bữa, bạn sẽ nhanh chóng chẳng thích thú gì với món mỳ ống đó nữa. Khi bắt đầu xây dựng phương thức tư duy này, tôi hoàn toàn không tính đến việc mất bao nhiêu thời gian để mọi người chấp nhận và ứng dụng nó.
Sử dụng chiếc mũ vàng, người tư duy chú trọng tới việc chỉ ra những lợi ích của vấn đề. Tư duy mũ xanh da trời có thể xác định những vùng trọng tâm cần đến những khái niệm mới. Khoảng cách từ nhà đến chỗ làm cũng bằng nhau.