… Anh yêu cầu tôi đưa ra những cách lựa chọn để chuyên chở hàng bằng xe tải. … Làm thế nào chúng ta có thể nhận ra được chiến lược của họ có thành công hay không? Tôi sẽ bàn tiếp tới vấn đề này ở phần sau.
Liệu mọi người có cùng quan điểm như vậy? Không có điều gì thần bí ẩn chứa trong đó. … Tôi rất tiếc, đó là tư duy mũ đen là nó đã đi lạc lối tư duy tại điểm này.
Xét về khía cạnh phát triển đề xuát theo lối tư duy chiếc mũ vàng, mọi người sẽ hoàn thiện những thiếu sót được chỉ ra nhờ chiếc mũ đen. Và với cách ứng xử như vậy, chúng ta đã không đánh giá chính xác được vai trò của những sự kiện và số liệu. Theo quan niệm truyền thống của phương Tây về quá trình lập luận thì: nếu quá trình tư duy không đúng, thì kết luận được đưa ra sau đó cũng sẽ là một kết luận không đúng.
Đó cũng là một thành ngữ khác mà tôi tạo ra. Bạn hãy sử dụng chiếc mũ đen và nói cho tôi biết bạn nghĩ gì về điều này. Đó có thể là những ý kiến giúp chúng ta giải quyết những vướng mắc, đó có thể là ý kiến để chúng ta cải thiện tình hình, đó cũng có thể là một ý kiến giúp chúng ta nhận ra và sử dụng cơ hội đang đến.
Nhưng cũng khó để làm điều này. Sự sáng tạo dường như bao trùm tất cả mọi thứ, từ việc tạo ra sự lộn xộn tới việc tạo nên một sự tổng hòa. Các nhà tâm lý học luôn làm theo cách này.
Tôi không có ý định phản đối việc khám phá nguồn gốc và tìm hiểu sâu xa những cảm xúc được thể hiện. Trong những buổi thảo luận của các đảng phái chính trị và các phiên toà, mọi người cũng có cách tư duy y như vậy. Những người có lối tư duy chiếc mũ đen tự nhiên thường chỉ trích những quan điểm của tôi.
Khi bạn sử dụng đến chiếc mũ xanh da trời vào thời điểm cuối cùng, quyết định thường đã hiện rõ đối với tất cả những người hiện diện ở đó. Ba thẩm phán hoặc ba hội thẩm viên đảm nhiệm nhiệm vụ sử dụng chiếc mũ trắng để Chiếc mũ đen cho phép họ chỉ ra tất cả những cân nhắc, sự thận trọng và những chỉ trích mà học có thể.
Họ tận dụng cơ hội này để chứng tỏ khả năng của tập thể, hơn là khả năng của từng cá nhân. Cảm xúc của mọi người nên được bộc lộ một cách rõ ràng, ngắn gọn và cô đọng. Và theo lối tư duy truyền thống, nếu chúng ta xem một cuộc thi chạy, mọi người cho rằng người gầy thường về đích trước người béo.
Đây là một sự khác biệt vô cùng quan trọng giữa lối tư duy «sách vở» và lối tư duy «thế giới thực tế». Có những người tìm đủ mọi cách để làm thay đổi tính cách của người khác. Sự lạm dụng không thể làm giảm giá trị của chiếc mũ đen, cũng giống như việc bạn có thể gặp nguy hiểm nếu bạn điều khiển chiếc ô tô một cách không tập trung không có ý nghĩa là mọi chiếc ô tô đều rất nguy hiểm.
Tôi gợi ý điều này mặc dầu dường như nó khó áp dụng bởi vì chiếc mũ xanh cho phép tôi làm điều này. Khi học toán ở trường học, bạn tiến hành một phép cộng và có được câu trả lời. Và bởi vì bạn đã chủ tâm để nỗ lực tư duy sáng tạo, hạn sẽ thấy rằng hiệu suất của những ý tưởng đã tăng lên.