Một nhận xét trọng yếu của ta là ta để ý con người sinh lý của bạn trai lúc hoa niên thay đổi rất phức tạp. Nhiều cha mẹ bực dọc khi thấy con cái con nít của mình có một lối sống như ăn nói, đòi ăn mặc, chơi nhởi riêng. Vào tuổi dậy thì, bạn gái cách chung tính phức tạp ăn nói cư xử gói ghém, đón rào.
Họ đôi khi vì lý do cần thiết, tỏ ra dịu ngọt với ai đó một lúc. Có bạn khác đang ngủ bắt lên nói những câu có vẻ âu yếm, những lời chỉ dùng trong cuộc trao đổi tâm hồn của đời sống uyên ương. Trực giác phải chịu là thiên phú đặc biệt của bạn gái.
Cái nạn lông ben cũng là cái nạn bạn trai rất khiếp. Ít có bạn trai nào mà bụng dạ nham hiểm. Còn đàn ông trong sự tác thành đứa con, bạn đã biết, chỉ đóng vai trò ngoại lai.
Người nam như hơn một lần tôi nói là người làm cho thiên hạ phục chớ không phải làm cho người ta yêu mặc dù phải xử thế đắc nhân tâm. Trong con mê thấy hình ảnh âu yếm của cha con và nhất là hình ảnh cùng các vết khổ đau của mẹ. Họ viết lộn xộn, gạch vẽ những địa đồ.
Mà khi ngủ ta không dùng ý thức, nhưng tiềm thức hoạt động mạnh. Điều nầy không oan cho họ chút nào cả. Họ thương cha mẹ lắm nhưng trong gia đình, mẹ nói gì nghịch ý họ là họ cãi.
Có một số bị hồ nnghi về đức thanh khiết. Khi đã đọc các mục trên, chắc bạn không ngạc nhiên lắm khi đọc nhận xét rất đúng nầy của Mendousse. Giữa muà xuân của tâm hồn họ, dậy lên một bản hòa tấu có đủ khát vọng, tâm tình, ý tưởng, mơ mộng, luyến tiếc, bất mãn, lãnh đạm, hăng hái vân vân và vân vân.
Jean Le Presbytre gọi sự mê sách của các bạn trai mà tôi nói rõ tiểu thuyết ở đây là cơn khủng hoảng. Bấy giờ giáo hoàng có uy thế một phần mà Duplot lại là đại sứ pháp tại Vatican và ông nầy ngỏ ý kết hôn với nàng. Họ có cả một tổ chức Tham ván bán thuyền để thỏa mãn lòng thú.
Cũng bởi ngọn lửa ái tình gào thét trong tâm não, bạn trai hay sưu tập các hình mỹ nhân, hình giai nhân lõa thể ở các bìa báo, ở những sách kiêu dâm để dán cùng phòng họ ở, hay để ngăn trong sách học. Tật nầy thứ bạn trai ấy không dùng tâm linh dục để diệt trừ mà chỉ lo học hành, về sau lúc thành nhân vẫn còn và gây cho họ nhiều hối hận. Le Presbytre nói: Tuổi bạc là một thử thách cay nghiệt nhưng là sự thử thách của người nhộng đang cắn đứt những dây ràng buộc để lấy trớn.
Bạn thấy người nam hay bội bạc hơn người nữ. Giáo dục bạn trai thiếu nhi hay thanh niên, nhà giáo nên nỗ lực luyện óc nhớ cho họ. Trong thời nào cũng vậy, nam giới cũng như nữ giới, có kẻ nghèo nàng trí tưởng tượng.
Có kẻ nặng nhẹ, chưởi mắng nữa. Cứ chung mà nói bạn trai nào cũng muốn bạn bạn lòng mình có đầy đủ đứctính khả ái. Xét như vậy, dưới hiên gia đình, đối với xã hội thu hẹp mà thân yêu nhất , người nam có óc trách nhiệm sâu sắc.