Một kỳ nghỉ hè khó quên khi cô bạn thân ở thành phố về ghé thăm

không được chi trả lương hưu do phán quyết của một tòa phá sản[18] nào đó. Phe bảo thủ cho rằng, điều cần làm là phải siết chặt kỷ luật xã hội: tăng cảnh sát, tăng nhà tù, tăng trách nhiệm cá nhân và chấm dứt phúc lợi xã hội. Trong Thượng viện liên bang, chỉ có ba người Mỹ gốc Latin và hai người Mỹ gốc Á (cả hai đều của bang Hawaii), và khi tôi viết những dòng chữ này thì tôi là thành viên người Mỹ gốc Phi duy nhất trong Thượng viện.

Thủ lĩnh những người da đen cần phải hiểu được nỗi lo ngại chính đáng của người da trắng khiến họ bác bỏ những chính sách giáo dục và việc làm cho người thiểu số. "Một trăm, có thể là hai trăm nghìn người chết. Reagan khẳng định người Mỹ mong muốn có trật tự, người Mỹ cần tin rằng cuộc sống của chúng ta không bị chi phối bởi một sức mạnh mơ hồ, bâng quơ nào đó, ngược lại chúng ta có thể tạo ra cả vận mệnh cho cá nhân và cho cả đất nước nếu chúng ta tìm lại được được những giá trị truyền thống như sự chăm chỉ, lòng yêu nước, trách nhiệm cá nhân, tinh thần lạc quan và niềm tin tôn giáo.

Người Indonesia cũng không nói về chuyện đó. Hai ngày sau cuộc tuyển cử, Tổng thống Bush xuất hiện trên truyền hình, tuyên bố rằng “vốn chính trị”[13] của ông vẫn còn nhiều và ông sẽ sử dụng nó. Và khi im lặng chấp nhận chúng thì những người sáng lập chỉ trì hoãn sự kết thúc của chế độ nô lệ - một điều họ tin chắc sẽ xảy ra.

Nếu trong chúng ta có đủ người chấp nhận rủi ro đó thì tôi nghĩ không chỉ nền chính trị mà cả chính sách của nước Mỹ cũng sẽ thay đổi theo hướng tốt đẹp hơn. Không ai ngây ngất với bước ngoặt trong sự kiện này bằng Thượng nghị sỹ Byrd. Dĩ nhiên, những tổ chức tôn giáo không độc quyền về đạo đức, và một người không cần phải có tín ngưỡng mới nói được những lời đạo đức hay đòi hỏi phải có điều tốt đẹp chung.

Do không có đối thủ cạnh tranh nào đáng kể, các công ty Mỹ đều đặn chuyển chi phí lao động và chi phí quản lý cao hơn cho người tiêu dùng gánh chịu. Tôi nghĩ về bản tin đưa cảnh một thi thể cô độc được ai đó đặt cạnh tường, bất động dưới tấm chăn mỏng; cảnh những thanh niên cởi trần, mặc độc chiếc quần rộng lội qua làn nước đen sẫm, trên tay mang đầy đồ đạc, bất cứ thứ gì họ lấy được từ các cửa hàng xung quanh, ánh mắt lấp loáng sự hỗn loạn. Sao anh lại muốn nhảy vào một lĩnh vực bẩn thỉu và hiểm ác như chính trị”.

KỂ TỪ KHI bước vào Thượng viện, tôi thường xuyên và đôi khi còn gay gắt phê phán các chính sách của chính phủ Bush. Để đối phó với những nguy cơ tiềm ẩn rất khác nhau - từ mạng lưới khủng bố đến những quốc gia ủng hộ khủng bố - cơ cấu quân đội không quan trọng bằng cách thức sử dụng quân đội. Một bé gái khoảng bảy tám tuổi đến gần tôi, với bố mở đứng sau lưng, và hỏi xin chữ ký.

Hiện tại, mọi việc ở đó đã xấu đến mức có lẽ đã bắt đầu có một cuộc nội chiến ở cấp độ thấp, và dù tôi tin là mọi người Mỹ - bất kể họ nghĩ thế nào về quyết định xâm lược Iraq lúc đầu - đều muốn sẽ có kết cục tốt đẹp cho Iraq, nhưng thực lòng tôi không thể nói rằng tôi lạc quan về tình hình Iraq trong ngắn hạn. Nhưng giờ thì… » Anh kéo dài giọng và nhún vai tỏ vẻ xin lỗi trước khi gọi người bồi bàn đem hóa đơn thanh toán. Các chính sách dưới thời Reagan và Clinton có thể đã giảm bớt sự trì trệ của nhà nước phúc lợi tự do, nhưng không thể thay đổi được thực tế của cạnh tranh toàn cầu và cách mạng công nghệ.

Tuy nhiên, khi đọc lại thư của vị bác sỹ, tôi thấy ray rứt cảm giác xấu hổ. “À… Con đang nghĩ về chuyện ấy, và con nghĩ là con không muốn thật thật là giàu. Michelle và tôi cũng kiếm được đủ tiền để trang trải mọi nhu cầu của một gia đình có cả bố và mẹ đi làm: dịch vụ trông trẻ đáng tin cậy thuê người chăm sóc trẻ ngoài giờ khi cần, ăn tối ở nhà hàng khi chúng tôi không có đủ thời gian hoặc không còn sức lực để nấu nướng, thuê người đến lau dọn nhà cửa mỗi tuần một lần và cho bọn trẻ đi học mẫu giáo tư cũng như đi trại hè khi chúng đủ lớn.

Tuy nhiên, sau thất bại vào năm 2000, tôi mường tượng Gore hẳn cũng cảm thấy sự thay đổi từ những người bạn của ông. Đêm đó tôi không ngủ được; tôi xem một trận bóng chày của đội Redskins[261], được truyền trực tiếp qua vệ tinh đến ngôi nhà bên hồ trước đây dành cho Saddam và khách của ông ta. Cựu Tổng thống Bill Clinton bước lên và bắt đầu kể về cảm xúc của ông khi còn là một cậu bé da trắng miền Nam đi trên những chuyến xe buýt bị phân chia theo màu da.

Nhưng vẫn không bao giờ đủ. Trong suốt ba mươi năm qua, thu nhập trung bình của đàn ông tăng không quá 1% sau khi điều chỉnh theo lạm phát. Nhưng trong suốt chuyến đi, Michelle cũng được nghe - giống những điều tôi đã nghe khi tôi về đây lần đầu tiên - cảm nhận kinh khủng của đa số người dân Kenya vì không thể tự quyết định số phận của mình.