Sự mong mỏi mà không được thoả mãn có thể làm cho y luôn bứt rứt. Và trong khoảng thời gian đã định trước, bạn chỉ nghiên cứu về vấn đề đã chọn đó thôi. Vậy đợi tới tuần sau hoặc ngày mai là việc không lợi gì cả.
Trong 16 giờ đó thầy không phải kiếm ăn, không phải lo vấn đề tiền bạc, thầy sung sướng, rảnh rang. Nhưng những điều tôi nói về âm nhạc có thể áp dụng vào những nghệ thuật khác. Sau nầy, có dịp, tôi sẽ nói về văn chương.
Vậy mà tôi sẽ khuyên hoài bạn thân và cả kẻ thù của tôi phải đọc thơ rồi mới đọc những thể loại văn khác. Tri thức có những khu vực mênh mông, ngoài văn chương và trong những khu vực đó, nếu biết khai thác thì mùa màng sẽ rất tốt. Một thái độ như vậy tất nhiên là diệt hết hứng thú của 16 giờ đó và kết quả là nếu ông ta không tiêu phí thời gian đó thì cũng chẳng đếm xỉa gì tới nó cả, coi như ở ngoài lề đời sống.
Và càng ít suy nghĩ bao nhiêu thì càng ít có lý trí bấy nhiêu. Bạn biết rằng ít nhất cũng có được nửa giờ yên ổn. Năm sau, giờ sau, ngày sau luôn sẵn sàng đợi ta.
Chúng ta có và luôn luôn đã có tất cả số thì giờ trời cho. Phần đông vì ráng làm nhiều quá mà bị tai hại. Đừng khoe khoang gì nhiều về việc đương làm và đừng tỏ vẻ buồn bả, đau đớn về nỗi hết thảy người đời không biết sống cho ra sống, và nhất định bỏ phí biết bao thì giờ mỗi ngày.
Hôm đó, bạn không bỏ ra 45 phút để sửa soạn đi ngủ. Muốn xiết chặt ngay vấn đề tiêu dùng thì giờ, tôi lựa trường hợp một cá nhân nào đó để xét. Bây giờ chúng ta kiểm điểm lại xem mỗi ngày để dành thì giờ được bao nhiêu.
Trong các loại văn, có lẽ nó bắt ta gắng sức nhiều hơn hết. Tôi nhấn mạnh bao nhiêu vào điều đó cũng không phải là thừa. trọng chương trình là một cách vừa phải, sống một cách không quá khắc khổ, mà cũng không thả lỏng quá, là một việc không dễ dàng lắm như những người thiếu từng trải thường tưởng lầm đâu.
Bạn sẽ nhìn kỹ từng nhạc cụ một và nghe thanh âm của nó; bạn sẽ biết một vài nhạc-cụ của Pháp khác của Anh ra sao, sao nhạc công này lãnh lương cao hơn nhạc công kia, mặc dầu nhạc cụ của họ không phải là thứ khó chơi như đàn vi-ô-lông. Vậy mà người ta cứ bảo thời giờ là tiền bạc chứ. Nó đã là lòng bạn rung động và sẽ làm lòng bạn rung động.
Lúc đó bạn có thể đọc báo được. Nhưng những điều tôi nói về âm nhạc có thể áp dụng vào những nghệ thuật khác. Tôi không thể có cái ý cung cấp cho công việc đó ba bốn chục phút liên tiếp vô cùng tĩnh mịch.
Y là một thành điên huênh hoang phát ghét, tìm được cái gì là xúc động đến nỗi bất mãn vì thấy sao cả thế giới không xúc động như mình. Thành thử có hàng chục vạn giờ mất đi như vậy mỗi ngày chỉ vì người ta ít nghĩ đến thì giờ lắm, không bao giờ đề phòng để khỏi đánh mất nó. Vậy đợi tới tuần sau hoặc ngày mai là việc không lợi gì cả.